Het verschil tussen een luchtwarmtepomp en aardwarmtepomp
Wat is het verschil tussen een luchtwarmtepomp en aardwarmtepomp (ook wel bodemwarmtepomp genoemd)? Een luchtwarmtepomp wordt ook wel een ventilatiewarmtepomp genoemd. Wat zijn de voor- en nadelen van deze verschillende soorten?
Nu de warmtepomp steeds bekender wordt, dringt de vraag welke warmtepomp soort de beste keus is. Het verschil tussen een luchtwarmtepomp en een aardwarmtepomp zit vooral in waar ze de warmte vandaan halen en hoe efficiënt ze werken.
Verschillen tussen luchtwarmtepomp en aardwarmtepomp
Wat is het verschil tussen de luchtwarmtepomp en aardwarmtepomp?
| Luchtwarmtepomp | Aardwarmtepomp | |
|---|---|---|
| Warmtebron | Buitenlucht | Bodem of grondwater |
| Efficiëntie‑variatie | Sterk wisselend bij koude dagen | Relatief stabiel, dankzij constante brontemperatuur |
| Installatiekosten | Lager | Hoger (boringen of grondlussen nodig) |
| Ruimtebehoefte | Weinig extra ruimte nodig | Meer ruimte in de tuin vereist voor lussen of boringen |
| Geluidsniveau | Buitenunit kan hoorbaar zijn | Meestal stiller (ondergronds of binnen) |
| Levensduur en onderhoud | Minder ingrijpend onderhoud, maar kan meer slijtage door temperatuurschommelingen | Duurder onderhoud bij installatie, maar kan langer efficiënt blijven werken |
Het belangrijkste verschil tussen een luchtwarmtepomp en een aardwarmtepomp is dus de warmtebron: lucht versus bodem of grondwater. Dit bepaalt niet alleen de efficiëntie en het rendement, maar ook de installatiekosten, de benodigde ruimte en het onderhoud. Luchtwarmtepompen zijn over het algemeen eenvoudiger en goedkoper te installeren, terwijl aardwarmtepompen hogere initiële kosten hebben maar vaak constanter en efficiënter werken, vooral bij koude temperaturen.
Bij het kiezen van een warmtepomp is het belangrijk om te kijken naar de situatie van je woning, de beschikbare ruimte en je jaarlijkse energieverbruik. Daarnaast spelen factoren zoals geluidsoverlast en levensduur mee in de keuze. Beide systemen dragen bij aan het verduurzamen van je woning en het verlagen van de CO₂-uitstoot.
Welke warmtebronnen zijn er voor deze warmtepompen?
De luchtwarmtepomp, ook wel ventilatiewarmtepomp genoemd, gebruikt de lucht als warmtebron, terwijl de aardwarmtepomp warmte uit de bodem haalt. Een warmtepomp onttrekt dus warmte uit een bron in de omgeving – zoals de bodem, buitenlucht of ventilatielucht – en zet dit op een duurzame manier om in verwarming voor je huis. Door de combinatie van gratis warmte uit de omgeving en een kleine hoeveelheid elektriciteit, kan een warmtepomp een zeer hoog rendement behalen.
Er zijn verschillende soorten warmtebronnen en systemen: gesloten of open systemen, en verticale of horizontale installaties. De meest voorkomende warmtepompen in Nederland zijn: lucht-lucht, lucht-water, water-water, bodem-water en hybride warmtepompen. Alle warmtepompen werken volgens hetzelfde natuurkundige principe; het verschil zit in de manier waarop warmte wordt onttrokken en afgegeven.
Het verschil tussen lucht-water warmtepomp en lucht-lucht warmtepomp
Een lucht-lucht en een lucht-water warmtepomp halen allebei energie uit de buitenlucht. Het verschil zit in de afgifte van warmte: een lucht-lucht warmtepomp verwarmt de binnenlucht via het ventilatiesysteem, terwijl een lucht-water warmtepomp warmte afgeeft aan de cv-installatie (water). Beide worden vaak samengevat als luchtwarmtepompen.
Een lucht-water warmtepomp is doorgaans efficiënter en levert meer warmte per kilowatt elektriciteit dan een lucht-lucht variant. Zelfs bij temperaturen tot -20°C kan een lucht-water pomp warmte uit de buitenlucht halen. Gemiddeld levert hij 5 kW warmte per 1 kW elektriciteit, terwijl een lucht-lucht pomp ongeveer 3 kW per kW elektriciteit levert.
Er zijn twee soorten lucht-water installaties: hybride en all-electric. Bij een hybride systeem werkt de warmtepomp samen met een cv-ketel, die enkel bijspringt wanneer het heel koud is. Je hebt dus nog een gasaansluiting nodig. Een all-electric warmtepomp werkt volledig elektrisch en heeft geen gasaansluiting meer nodig. Bekijk het verschil tussen een elektrische warmtepomp en een hybride warmtepomp.
Wat is een luchtwarmtepomp?
Een luchtwarmtepomp heeft de buitenlucht als bron en een aardwarmtepomp haalt energie uit een open of gesloten waterbron in de grond en in sommige gevallen uit oppervlaktewater. De werking is verder hetzelfde, alleen de bron waaruit de warmte wordt onttrokken verschilt. Een ventilatiewarmtepomp haalt energie uit de afgezogen lucht en brengt die terug in de centrale verwarming.
Door de woning heen wordt lucht afgezogen en wordt weg geventileerd om overtollig vocht tegen te gaan. Dat is ergens wel zonde, want je ventileert daarmee warme lucht de woning uit. Met een ventilatiewarmtepomp haal je de warmte uit deze ventilatielucht. Die warmte gebruik je vervolgens weer mooi opnieuw om je woning te verwarmen.
Offerte aanvragen voor een aardwarmtepomp?
Interesse in een aardwarmtepomp en wil je gratis meerdere offertes ontvangen? Vraag vrijblijvend een offerte aan:
Wat zijn de voordelen van een luchtwarmtepomp?
Een luchtwarmtepomp heeft vele voordelen, hieronder staan er een aantal opgesomd:
- Zeer geschikt bij renovatie van uw woning.
- Ook geschikt als u geen ruimte heeft om te boren.
- Met een lucht-waterwarmtepomp heeft u geen gas meer nodig.
- Zowel voor verwarming van uw woning als voor warm tapwater.
- Deze warmtepomp heeft een zeer goed rendement.
Wat is een aardwarmtepomp?
Een aardwarmtepomp onttrekt warmte uit (een waterbron in) de grond, of in sommige gevallen uit oppervlakte water. De warmtepomp waardeert de opgenomen warmte op tot een gewenste temperatuur. Wanneer er gebruik wordt gemaakt van aardwarmte, komt er geen warmtepomp bij het proces. De aardwarmte is al voldoende qua temperatuur. Hierbij wordt veel dieper geboord, van 1 km tot meer.
Hoewel de term aardwarmtepomp het meest wordt gebruikt voor een warmtepomp die zijn energie uit de grond haalt, is de grond gebonden warmtepomp eigenlijk beter. Je haalt immers warmte uit de grond. Dit wordt ook wel grondwarmte of bodemwarmte genoemd. Bij grond warmte kan er ook gebruik gemaakt worden van zogenaamde WKO’s (Warmte Koude Opslag systemen).
Daarnaast is het mogelijk om gebruik te maken van aardwarmte, ook wel geothermie genoemd. Dit is iets compleet anders. Wanneer er gebruik wordt gemaakt van aardwarmte, komt er geen warmtepomp bij te pas. De aardwarmte is al voldoende qua temperatuur. Hierbij wordt veel dieper geboord, van 1 km tot meer.
Welke warmtepomp is meer betrouwbaar?
Een luchtwarmtepomp of aardwarmtepomp zijn in principe even betrouwbaar, maar een goed ontwerp is daarbij essentieel die afgestemd is op de situatie. Het aanleggen van een bron is lastiger, waarbij het vinden van de balans een grotere uitdaging is dan bij een luchtwarmtepomp. Wanneer het systeem niet goed is ontworpen, is dat bij een aardwarmtepomp minder makkelijk op te lossen omdat je dan vaak de grond in moet.
Het verschil in geluidsniveau
De buitenunit van de luchtwarmtepomp maakt geluid, maar het niveau is sterk afhankelijk per merk. Ons advies is dat je het best een luchtwarmtepomp kunt kiezen waarbij het buitendeel is voorzien van een scroll compressor, die zijn namelijk veel stiller en daardoor nauwelijks waarneembaar. Een aardwarmtepomp bestaat uit één deel dat binnen wordt geplaatst. Daarmee haal je een geluidsbron naar binnen.
Rendement van een warmtepomp: COP en SCOP
Het rendement van een warmtepomp geeft aan hoeveel warmte je krijgt in verhouding tot de elektriciteit die je verbruikt. Het verschilt per type warmtepomp en de bron die gebruikt wordt.
- Luchtwarmtepomp: De efficiëntie (COP) kan variëren afhankelijk van de buitentemperatuur. Bij milde temperaturen is het rendement hoog, maar bij zeer koude dagen daalt het.
- Aardwarmtepomp: Omdat de bodem of het grondwater een relatief constante temperatuur heeft, blijft het rendement (COP en SCOP) stabieler gedurende het hele stookseizoen.
- COP (Coefficient of Performance): De COP geeft aan hoeveel warmte een warmtepomp levert bij ideale omstandigheden. Bijvoorbeeld, een COP van 4 betekent dat 1 kW elektriciteit 4 kW warmte oplevert.
- SCOP (Seasonal Coefficient of Performance): Dit is het seizoensgemiddelde rendement over een heel stookseizoen. SCOP houdt rekening met temperatuurschommelingen en geeft een realistischer beeld van het jaarlijkse energieverbruik.
Door COP en SCOP te vergelijken, kun je beter inschatten welke warmtepomp – lucht of aard – het meest efficiënt is voor jouw woning en klimaat.
Werkt een warmtepomp ook bij heel koude buitentemperaturen?
Ja, een luchtwarmtepomp werkt ook bij lage temperaturen, maar de efficiëntie (COP) daalt naarmate het kouder wordt. Bij zeer koude dagen kan er extra bijverwarming nodig zijn. Een aardwarmtepomp heeft daarentegen een stabielere warmtebron (de bodem of grondwater), waardoor het rendement minder sterk varieert bij temperatuurschommelingen.
Welke warmtepomp is geschikter voor een kleinere tuin?
Voor een kleinere tuin is vaak een luchtwarmtepomp geschikter omdat je geen diepe boringen of uitgebreide grondlussen hoeft aan te leggen. Een aardwarmtepomp vereist meestal meer ruimte (voor grondlussen of boringen), wat in een kleine tuin moeilijker kan zijn.
Hoe zit het met het geluid bij een warmtepomp?
Een luchtwarmtepomp bevat een buitenunit die geluid kan maken tijdens gebruik. Dit kan hinderlijk zijn, afhankelijk van de plaatsing. Aardwarmtepompen (geothermisch) zijn meestal stiller omdat het geluidsproducerende deel vaak ondergronds of binnen staat.
Is de investering in een aardwarmtepomp de hogere kosten waard?
Dat hangt af van je situatie. De installatie van een aardwarmtepomp is duurder vanwege boringen of grondlussen, maar omdat de efficiëntie (COP) hoger en constanter is, kunnen de operationele kosten (energieverbruik) lager zijn over de levensduur. Op lange termijn kan dit de investering rechtvaardigen, zeker bij veel gebruik of bij goede subsidie- of financieringsmogelijkheden.
