Wat is de COP-waarde bij een warmtepomp

Wanneer je duurzaam gaat verwarmen ontkom je er niet aan: het rendement van de warmtepomp. Het rendement van de warmtepomp wordt uitgedrukt in de COP-waarde. COP staat voor Coefficient Of Performance.

De vraag is wat betekent de COP-waarde voor het rendement van jouw warmtepomp? Naast de COP-waarde zijn er ook andere afkortingen zoals SCOP, SEER en SPF. Wat betekenen die afkortingen? Je leest het in dit artikel.

Wat is de COP-waarde?

COP staat voor Coefficient Of Performance.

De COP-waarde geeft aan hoeveel stroom de warmtepomp nodig heeft om een bepaalde hoeveelheid warmte (energie) terug te leveren. Het geeft dus het rendement van een warmtepomp aan: hoe hoger de COP, hoe hoger het rendement, hoe zuiniger de warmtepomp.

Een voorbeeld: stel dat een warmtepomp 1 kW aan elektriciteit nodig heeft om 4 kW warmte te produceren, dan heeft die warmtepomp een rendement of een COP van 4.

De formule

Om de COP-waarde te berekenen is er een eenvoudige formule: geleverde energie / verbruikte energie.

Let wel: de waarde staat altijd voor het maximale rendement in de meest gunstige omstandigheden.

De COP van een warmtepomp

De COP van een warmtepomp hangt erg veel af van het type warmtepomp en de warmtebron.

Warmtebronnen met een constante temperatuur (zoals de aardwarmtepomp) leveren daarbij het hoogste rendement.

Welke factoren hebben invloed op de COP?

Hoewel de COP een goede algemene indruk geeft van het rendement van een bepaalde warmtepomp, is de situatie in de praktijk iets complexer. Hieronder een aantal factoren die van invloed zijn op de COP-waarde:

De mate van isolatie

Bij een beperkt geïsoleerde woning moet de warmtepomp harder werken om het binnenshuis behaaglijk te maken. Goede isolatie, zoals dubbel glas of vloer-, dak- en spouwmuurisolatie, komt de COP van een warmtepomp ten goede;

Het verschil in temperatuur tussen de bron en de afgiftetemperatuur van het verwarmingssysteem

Hoe kleiner het verschil, hoe hoger het rendement. Warmtepompen hebben een hogere COP in woningen met een verwarmingssysteem dat functioneert op lage temperaturen, dan verwarmingssystemen waarbij radiatoren met hoge temperaturen werken om de woning te verwarmen;

De buitentemperatuur

De COP is ook afhankelijk van de temperatuur buiten. In de winterperiode zal de COP van een warmtepomp iets minder hoog zijn, omdat het te overbruggen temperatuurverschil dan groter is. Om een goede vergelijking en inschatting van de jaaropbrengst te maken, biedt de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) uitkomst. De SCOP staat voor de gemiddelde COP van een warmtepomp, gemeten over het hele jaar, inclusief alle temperatuur- en seizoenswisselingen.

Waar staat SCOP, SEER en SPF voor?

Naast de COP-waarde zijn er meer afkortingen die over het rendement van een warmtepomp gaan. Zo heb je nog de SCOP, SEER en de SPF afkorting.

SCOP

SCOP staat voor Seasonal Coëfficiënt of Performance. Wanneer de brontemperatuur niet constant is, zoals dat bij de buitenlucht het geval is, kan de COP-waarde van een warmtepomp schommelen doorheen het jaar. Daarom werd er beslist om niet meer naar de COP te kijken om verschillende systemen te vergelijken. Sindsdien wordt er gekeken naar de waarde: SCOP.

De SCOP is de gemiddelde efficiëntie gemeten over het hele jaar. Het is het jaarlijks energieverbruik en rendement bij een typisch dagelijks gebruik op langere termijn. Het is dan ook een duidelijker en betrouwbaardere indicatie van het energierendement.

SEER

Het begrip SEER staat voor Seasonal Energy Efficiency Ratio. SEER is vergelijkbaar met de SCOP-waarde, met het verschil dat het hier om het hier om het koelen gaat in plaats van verwarmen.

Met sommige types warmtepompen kun je je woning namelijk niet alleen verwarmen, maar ook koelen. In de sector spreekt men over passieve en actieve koeling.

SPF

Daarnaast heb je ook nog de SPF wat staat voor Seasonal Performance Factor. In het nederlands staat dit voor seizoensprestatiecoëfficiënt. De SPF is de gemiddelde prestatiecoëfficiënt van een warmtepomp, berekend over het volledige stookseizoen en in een specifiek gebouw. Er wordt daarbij ook rekening gehouden met eventuele randapparatuur van de warmtepomp.

Wat is het rendement van een warmtepomp?

Een COP van 1 geeft aan dat het rendement 100% is, want wat je er aan energie in stopt, komt er als warmte uit. Als je het rendement van een warmtepomp vergelijkt met die van elektrische verwarming, zie je dat een warmtepomp veel zuiniger is. Als de COP van een warmtepomp bijvoorbeeld 4 is (400%), is deze 4 keer zuiniger dan elektrische verwarming met een COP van 1 (100%).

Dus concreet: stel dat een warmtepomp 1 kW aan elektriciteit nodig heeft om 4 kW warmte te produceren, dan heeft die warmtepomp een rendement of een COP van 4.